کوهنوردی ورزشی پرتکاپو، مفرح و هیجان آور است که تفریحی سالم و جذاب نیز به حساب می آید. بودن در طبیعت همراه با ورزشی مانند کوهنوردی چالش های جدیدی را به ارمغان می آورد که از دل این چالش ها، تجربیات و خاطرات خوشی برایتان رقم می خورد. اگر به هردلیلی قادر به سفر کردن نیستید، کوهنوردی در آخر هفته ها می تواند جایگزین مناسبی برای آن باشد و با ورزش و تفریحی که کوهنوردی به همراه دارد، بدنی سالم و روحیه ای شاداب برای آغاز یک هفته جدید خواهید داشت. برای آن که کوهنوردی ایمن و لذت-بخشی داشته باشید، به وسایل مناسب کوهنوردی احتیاج دارید. فرقی نمی کند که مبتدی باشید یا یک کوهنورد حرفه ای؛ در هرحال باید ابزار خاص کوهنوردی را همراه داشته باشید. شرایطی مانند نوع صعود، مکان صعود و فصلی که می خواهید در آن صعود کنید، وسایل خاصی را طلب می کند. با آل اسپرت همراه باشید.
کفش کوهنوردی
یک پیاده روی معمولی نیاز به کفش مخصوص دارد چه برسد به ورزش سخت و چالش-برانگیزی مثل کوهنوردی. از این رو، کفش کوهنوردی از مهمترین نیازهای یک کوهنورد است که باید ویژگی هایی داشته باشد که علاوه بر این که پای شما احساس راحتی داشته باشد، از پای شما نیز محافظت کند. بنابر شرایطی نظیر فصل و موقعیت اقلیمی و شرایط تخصصی تری مانند جنس کفی، نوع عایق حرارتی و عایق رطوبتی که کفش باید داشته باشد، نوع کفشی که باید انتخاب کنید متفاوت خواهد بود. کفش کوهنوردی نباید آنقدر سنگین باشد که کوهنورد را خسته کند، باید برای فصول مختلف مناسب باشد؛ یعنی در فصل گرم تابستان از تهویه پذیری خوبی برخوردار باشد طوری که از عرق کردن پا جلوگیری کند و از طرفی در فصل سرد زمستان، عایق حرارتی خوبی باشد و از یخ زدن پا جلوگیری کند و گرمای پای شما را حفظ کند. عایق رطوبتی از دیگر ویژگی کفش کوهنوردی مناسب است. کفشی که عایق رطوبت است از نفوذ آب و رطوبت به داخل کفش جلوگیری می کند. علاوه بر کفش، شما می توانید از گتر هم برای جلوگیری از نفوذ آب و گل و لای به داخل کفش استفاده کنید.
گتر
گتر لایه محافظی است که روی کفش و لباس آن را می پوشند؛ طوری که از روی کفش تا زانوی فرد را می پوشاند. گترها آخرین لایه ای است که روی دیگر لباس ها پوشیده می شود و سلامتی شما را حین سفر افزایش می دهد.
ویژگی گترها این است که از نفوذ برف، گل و لای و رطوبت به درون کفش جلوگیری می-کند، پس می توان آن را جزء اقلام مهم برای کوهنوردی درنظر گرفت. گترها برای شرایط مختلف اقلیمی، انواع مختلفی دارند؛ مثلا: گترهای پیاده روی، گترها کوهنوردی، گترهای یخ-نوردی، گترهای قله برفی و گترهای مسیرهای جنگلی. گترها در مناطق جنگلی یا مناطقی که پر از گیاهان خودرو و خار است، از پای شما محافظت می کند، در مسیر قله های برفی از نفوذ برف به کفش شما جلوگیری می کند، در مناطقی که گل و لای دارد از نفوذ گل و لای به درون کفش و حتی کثیف شدن رویه کفش شما جلوگیری می کند.
کوله پشتی کوهنوردی
علاوه بر کفش مناسب کوهنوردی، کوله پشتی نیز جزء جدانشدنی از کوهنوردی است چرا که تمامی آن چه شما در طول مسیر به آن نیاز خواهید داشت، درون آن قرار می گیرد. کوله پشتی مناسب خود را باید بر اساس ویژگی های فیزیکی خود و شرایطی که می خواهید در آن کوهنوردی کنید، انتخاب کنید. بسته به این که شما خانم هستید یا آقا، قد بلند هستید یا قد کوتاه، کوهنوردی شما سبک است یا سنگین، طبیعت گردی می کنید یا غارنوردی، نوع کوله پشتی که باید انتخاب کنید، متفاوت می شود. از آنجایی که فیزیک بدنی خانم ها و آقایان با هم متفاوت است، نوع کوله پشتی مناسب هرکدام نیز متفاوت خواهد بود و اگر برای انتخاب کوله پشتی، به تناسب میان اندازه کوله پشتی و قد خود توجه نکنید، به کمر و شانه های خود آسیب وارد می کنید. کوله پشتی انتخابی شما باید آنقدر جادار باشد که هرآن چه را که می خواهید در آن قرار دهید. البته باید توجه داشته باشید که وسایل زیادی همراه خود نبرید بلکه توجه داشته باشید که وسایلی که همراه خود دارید بتواند در شرایطی که در آن سفر می کنید، کفاف کند. برای بسته بندی کردن وسایل مورد نیاز حتما به مدت زمانی که سفرتان طول می کشد، فصلی که می خواهید در آن صعود کنید و شرایط جوی دقت کافی داشته باشید. مثلا برای یک سفر دو روزه، لازم نیست به اندازه ده روز غذا همراه داشته باشید یا اگر در فصل تابستان سفر می کنید و قله ای که می خواهید به آن صعود کنید ارتفاع چندان زیادی ندارد، همراه داشتن انبوهی از لباس های گرم کار عاقلانه ای نخواهد بود و شما را در طول سفر خسته می کند.
لباس مناسب
از دیگر وسایل حافظ سلامت برای کوهنوردان، لباس مناسب کوهنوردی است. تجربیات کوهنوردان حرفه ای نشان می دهد که داشتن چندین لایه لباس برای کوهنوردان مناسب است. مجموع این لایه ها و لباس ها در عین این که سلامتی شما را حفظ می کند، بسته به شرایط اقلیمی محیطی که در آن کوهنوردی می کنید، متفاوت است. در کل، سه لایه لباس برای کوهنوردان توصیه می شود.
لایه اول لباس ها در تماس مستقیم با پوست بدن هستند؛ پس باید نرم باشند. هم چنین این لایه از لباس، از بدن در برابر زبری احتمالی لایه های بعدی لباس نیز محافظت می کنند. علاوه بر این ها، باید عرقگیر هم باشند. پس پوشیدن انواع لباس های نخی برای این لایه توصیه می شود؛ از جمله پیراهن و زیرشلواری نخی، جوراب، دستکش و کلاه جز این لایه قرار می-گیرند.
لایه دوم لباس ها، گرم کننده ها هستند. این دسته از لباس ها عموما پشمی هستند؛ خواه پشم طبیعی خواه پشم مصنوعی یا پلار. پیراهن و شلوار پلار و یک جوراب گرم( که می توان آن را جایگزین جوراب اولیه کرد؛ یعنی در کل یک جوراب پوشید که هردو کارکرد نرمی و گرم کنندگی را داشته باشد) لباس های این لایه را تشکیل می دهند.
لایه سوم لباس ها، محافظان اصلی بدن در برابر شرابط نامساعد جوی از قبیل باد و باران و طوفان های سهمگین هستند. لباس هایی از قبیل کاشپن و شلوار و دستکش از جنس کورتکس مناسب این شرایط است. برای کوهنوردانی که به قله هایی در مناطق پرباران سفر می کنند یا جنگل نوردانی که به جنگل های پرباران می روند، پوشیدن لباس پانچو توصیه می-شود.
از کلاه مناسب غافل نشوید. توصیه ما به شما پوشیدن حداقل دو لایه کلاه است؛ کلاه اول در حکم گرم کننده قرار می گیرد و کلاه دوم سایه بانی برای محافظت از نور آفتاب است. برای مناطق پرباران می توان از کلاه کاپشن نیز استفاده کرد.
عصای کوهنوردی
جنس عصای کوهنوردی معمولا از آلومینیوم و کربن است که باعث سبکی و راحتی حمل آن می شود. از دیگر ویژگی های ضروری برای یک عصای کوهنوردی مناسب، قابلیت تغییر اندازه است. این ویژگی به شما این امکان را می دهد که در هرشرایطی بنا به نیاز خود عصای کوهنوردی تان را کوتاه یا بلند کنید.
چراغ پیشانی( هد لامپ)
کوهنوردی و طبیعت گردی شما ممکن است در طول روز ختم نشود و لازم باشد که در طول شب به مسیر خود ادامه دهید یا در جایی اتراق کنید. در این هنگام به وسایل روشنایی احتیاج پیدا خواهید کرد. از طرفی چون کوهنوردی و دیگر طبیعت گردی هایی مثل غارنوردی، با پیمودن مسیرهای سخت همراه است، پس باید تمام حواس فرد به مسیر و نحوه حرکت باشد؛ لذا کوچک ترین چیزی نباید مخل تمرکز باشد. برای همین استفاده از چراغ قوه های دستی را توصیه نمی کنیم و بهتر است از چراغ پیشانی استفاده کنید.
کیسه خواب
اگر کوهنوردی شما تا شب به طول بیانجامد، لازم است استراحت کنید و در این هنگام داشتن یک کیسه خواب برای هرفرد ضروی به نظر می رسد. کیسه خواب ها باید عایق گرما و رطوبت باشند تا شما را از گزند سرمای شب حفظ کنند. عموما کیسه خواب ها را از دو جنس پر یا الیاف مصنوعی تهیه می کنند که هرکدام مزیت های خاص خود را دارند. کیسه خواب-های از جنس پر، سبک تر و کم حجم تر از نمونه های با الیاف مصنوعی است؛ همچنین این مدل کیسه خواب ها بهترین عایق حرارتی هستند و شما را کاملا گرم نگه می دارند. تنها نقطه ضعفی که این نمونه ها دارند این است که در هنگام مواجه با رطوبت، خاصیت عایق بودن خود را از دست می دهند. در این هنگام، کیسه خواب هایی از جنس الیاف مصنوعی گزینه مناسبی خواهند بود.
همراه کیسه خواب از یک زیرانداز مناسب استفاده کنید. از آن جایی که بیشتر هدر رفت گرما از کف کیسه خواب اتفاق می افتد، داشتن یک زیرانداز مناسب از این عمل جلوگیری می کند یا آن را به حداقل می رساند.
سایر وسایل
از آن جایی که حادثه خبر نمی کند، ممکن است در طول سفر خود اتفاقی ناخواسته برای خود یا همراهانتان اتفاق بیفتد. در این هنگام داشتن جعبه کمک های اولیه ضروری است؛ پس بهتر است قبل از حرکت، این جعبه را تهیه کنید. این جعبه شامل انواع داروها مثل مسکن ها، محلول های ضدعفونی کننده، گاز استریل و باند است.
به همراه داشتن وسایلی برای روشن کردن آتش همچون کبریت، فندک و یا آتش زنه برای شب های سرد یا تهیه غذا لازم است.
برای غذا، عاقلانه است که همواره بیش از چند روزی که برای سفر خود پیش بینی کرده اید، غذا بردارید. استفاده از غذاهای خشک مانند گوشت خشک شده یا دودی، آجیل، میوه خشک و مواد انرژی زا توصیه می شود. همانطور که می دانید عملیات گوارش غذا باعث تولید گرما در بدنتان می شود. پس بهتر است قبل از خواب در شب های سرد، مقداری غذا بخورید تا بدن شما با انجام فرآیند گوارش در طول شب، شما را گرم نگه دارد.
برای آب، یک بطری و مخزن تاشو همراه خود داشته باشید. همچنین همراه داشتن وسایلی از قبیل فیلتر و قرص هایی برای تصفیه آب توصیه می شود؛ چرا که ممکن است در طول راه، با کمبود آب مواجه شده و مجبور شوید از آب رودخانه یا چشمه برای نوشیدن استفاده کنید. در اینجور مواقع، چون از سلامت آب مطمئن نیستید، باید آن را تصفیه کنید. بهتر است قبل از سفر، مسیری که می خواهید در آن کوهپیمایی کنید را از نظر دسترسی و داشتن منابع آب آشامیدنی بررسی کنید و اطلاعات لازم را در این باره به دست آورید.
از دیگر وسایلی که باید همراه خود داشته باشید، جعبه ابزار کوچک است. از آن جا که امکان دارد هرلحظه وسیله ای خراب شود یا به درستی کار نکند، مثلا چادر سفری تان دچار مشکل شود یا چراغ پیشانی روشن نشود، استفاده از وسایل جعبه ابزاری که همراه خود می برید، ضروری می شود.